دکتر سیامک خالقی
فوق تخصص گوارش و عضو هیئت علمی دانشگاه
در این ویدیو آقای دکتر سیامک خالقی فوق تخصص گوارش و عضو هیئت علمی دانشگاه به ارائه توضیحاتی پیرامون پیشگیری و تشخیص به موقع سرطان معده میپردازند.
متن سخنان آقای دکتر سیامک خالقی:
با سلام و وقت بخیر من دکتر سیامک خالقی هستم متخصص داخلی فوق تخصص گوارش و کبد شاغل در بیمارستان جم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خدمت شما هستم. در خدمت دوستان عزیز در مرکز خیریه نور حمایت از بیماران مبتلا یه سرطان هستم یک چند دقیقه ای در مورد پیشگیری از سرطان های گوارشی می خواستم صحبت کنم با توجه به اینکه سرطان های سیستم گوارش جزو شایع ترین سرطان ها در انسان هست و می تواند بیشترین آسیب و بیشترین مرگ و میر را برای انسان ایجاد کند پس تشخیص بموقع خیلی می تواند مهم باشد و اگر ما بتوانیم به طریقی بیماران را راهنمایی کنیم که دچار این بیماری نشوند خب کار بسیار بزرگی کردیم.
پس هدف اولیه ما برای این بیماران پیشگیری از ایجاد سرطان هستش پیشگیری را مابه دو صورت داریم یک پیشگیری اولیه است یعنی اینکه اقداماتی انجام دهیم برای اینکه بیمار دچار عارضه نشود و یک پیشگیری ثانویه است پیشگیری ثانویه یعنی اینکه سرطان در مراحل بسیار ابتدایی تشخیص داده شود قبل از اینکه بیمار دچار عوارض و درگیری وسیع شود در مورد پیشگیری اولیه خب اطلاعات ما خیلی کامل نیست مواردی که می تواند به بیمار کمک کند استفاده از میوه ها و سبزیجات بیشتر استفاده کمتراز غذاهای گوشتی و غذاهای چرب و عدم مصرف سیگار و الکل تحرک بدنی وفعالیت های فیزیکی بیشتر اینها خیلی مسلماًکمک می کند. تشخیص بموقع عفونت های معده، عفونتی به اسم هلیکو باکتر پیلوری که در بعضی از افراد می تواند زمینه ساز سرطان باشد اینها را اگه ما بتونیم تشخیص بدیم می توانیم و جلوگیری از آلودگی های غذایی که در بحث سرطان های کبدی و لوزالمعده می تواند دخیل باشد اونها هم مسلما در پیشگیری اولیه می تواند نقش داشته باشد.
ولی چیزی که بر عهده ماست پیشگیری ثانویه و تشخیص های سریعتر بیمارانی هستند که ممکن است مستعد سرطان معده و روده باشند به همین علت در افرادی که دچار علائم گوارشی هستند مثل سنگینی سر دل، سوزش، تهوع، سیری زود رس و اگر بالای 45 سال هستند ما حتماً توصیه می کنیم که اندو سکوپی انجام دهند با انجام آندو سکوپی ضایعات پیش سرطانی را در مراحل اولیه تشخیص می دهیم و می توانیم با درمان به موقع بیماری را مهار کنیم و یا در مورد سرطان روده بزرگ می دانیم که اغلب اینها از پولیب های روده ایجاد می شوند و پیدا کردن یک پولیب در داخل روده و درمان آن می تواند بطور کامل جلوی سرطان را بگیرد به همین علت بیشتر انجمن های گوارشی توصیه کردن که از سن 45 تا 50 سالگی به بعد همه بیماران یک اقدام پیشگیرانه انجام دهند حالا این اقدام غربالگری یا اسکرینینگ می تواند چند روش باشد می تواند انجام آزمایش مدفوع سالانه باشد از نظر خون مخفی یا انجام رادیولوژی سیستم گوارشی هر 5 سال و یا کولونوسکوپی هر ده سال.
خب کولونوسکوپی روشی است که ما با آندوسکوپی های مخصوص و از طریق مقعد وارد روده بزرگ می شویم اگر ضایعه ای باشد تشخیص می دهیم و در مراحل اولیه می توانیم آن ضایع را خارج کنیم با همان دستگاه و در همان جلسه.و بیمار کاملاً مشکش حل خواهد شد. و یک تست کاملاً دقیق بی عارضه و کم هزینه ای هم هست به هر حال توصیه ی ما این است که در اغلب افراد بعد از 45 سالگی برای انجامکلونسکوپی های هر ده سال مراجعه کنند تا بتوانیم جلوی آمار سرطان روده را به درستی بگیریم. در ارگان هایی دیگری که اقدامات پیشگیرانه می تواند مفید باشد کبد هست بیمارانی که دچار کبد چرب می شوند ما دیدیم که به تدریج این کبد چرب منجر به نارسایی کبد و بعد می تواند منجربه سرطان کبد می شود و اگر این بیماران در مراحل اولیه تشخیص داده می شوند درمان شوند آمار سرطان کبد هم به طور قاطع است افت خواهد کرد چه روشی برای پیشگیری از کبد چرب است؟
مهمترین چیز بحث تغذیه و فعالیت فیزیکی بیماران هست پس توصیه می کنیم از مصرف غذای چرب و پرکالری پرهیز کنند و فعالیت فیزیکی خود را بیشتر کنند و آن چیزی که برای ما هم هست چربی های ناحیه شکم هست هر چقدر این مقدار بیشتر باشد احتمال کبد چرب هم افزایش خواهد داشت پس بررسی و درمان کبد چرب هم می تواند در پیشگیری از سرطان ها به ما کمک کند در بحث سرطان کبد ابتلا به هپاتیت های ویروسی ازجمله هپاتیت BوC هم یک عامل زمینه ای خیلی مهم هستش پس اگر بیماری در خانواده اش سابقه هپاتیت B و C بود حتماً باید بررسی بکند اگر این هپاتیت در مراحل اولیه تشخیص داده شود و درمان شود می تواند واقعاً بحث سرطان هم پیشگیری شود.
ارگان دیگری هم که بتوانیم نقش داشته باشیم درجلوگیری از سرطان بحث لوزالمعده هست لوزالمعده به خاطر محل قرارگیری عضو خیلی دیر تشخیص داده می شود در مرحله ای تشخیص داده می شود که اقدامات درمانی ما خیلی کم اثر دارد به همین علت ما علائم سرطان لوزالمعده را خیلی جدی می گیریم دردهایی که در ناحیه بالای شکم بصورت کمربندی ایجاد می شود و همراه با تهوع استفراغ و کاهش وزن می تواند باشد معمولاً در افرادی که زمینه بیماری دیابت دارند و چاقی و مصرف الکل این بیماری را بیشتر می بینیم مصرف مواد غذایی چرب و شیرین می تواند زمینه ساز این بیماری باشد پس اگر بیماری دیابت را خوب کنترل کنند مصرف چربی ،الکل سیگار را قطع کنن شاید بشود از این جهت هم یک اقدام پیشگیرانه برای بیمار انجام دهیم پس نتیجه کلی این است که اگر به علائم گوارشی دقت شود و به موقع بررسی ودرمان شوند واقعا ما در تعداد زیادی از افرادی می توانیم نقش جلو گیری از ایجاد اون سرطان را داشته باشیم و یا اون سرطان را در مراحل اولیه تشخیص دهیم و درمان خیلی ساده تری برای بیمار اجرا کنیم و عوارض و هزینه های کمتر خواهد بود و نتیجه بهتری عاید بیمار خواهد شد در مباحث بعدی هم موارد دیگر را باهم بررس کنیم.