دکتر مهدی عالم رجبی
فلوشیپ جراحی روده بزرگ (جراحی کولورکتال) جراحی لاپاراسکوپی کولون، گوارش و کف لگن و متخصص جراحی عمومی و دکترای حرفه ای پزشکی
در این ویدئو آقای دکتر مهدی عالم رجبی در خصوص موارد پیشگیری، درمان و روش های غربالگری از سرطان روده بزرگ صحبت می کنند.
متن سخنان آقای دکتر مهدی عالم رجبی:
به نام خدا، دکتر مهدی عالم رجبی هستم ، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ، جراح گوارش در بیمارستانهای فیروزگر و جم. در خدمت دوستان در موسسه خیریه سرطان نور هستیم. از من درباره‌ی سرطانهای روده‌ی بزرگ سوال کردن. و اینکه چه کارهایی باید انجام بشه که به این بیماری مبتلا نشیم.
حقیقت اینه که جواب درست و روشنی به این موضوع نمیشه داد. چیکار بکنیم که مبتلا نشیم؟ من بیماران خیلی زیادی دارم که مدتهای مدیدی ه که گیاهخواری میکنن. یا خیلی سعی میکنن که به قول خودشون غذاهای سالم مصرف کنن. غذاهای بیرون رو مصرف نمیکنن. غذایی که افزودنی‌هاش کمتر باشه. تمام این ها رو رعایت میکنن ولی باز هم ممکنه به سرطان روده دچار بشن. آمارها میگه بعضی از آلودگی‌ها ممکنه ریسک سرطان روده رو بالا ببره.
مثلا آلودگی محیطی. آلودگی هوا. آلودگی غذا. و افزودنی‌هایی که ما تحت عنوان افزودنی‌های جدید به غذاهامون اضافه میکنیم.
غذاهای غربی. یعنی غذاهای فست فود و آماده‌ای که الان زیاد سرو میشه و خیلی مصرفش زیاد شده، آمارها نشون میده که باعث میشه ریسک سرطان روده‌ی بزرگ افزایش پیدا بکنه. این به این معنی نیست که اگر کسی از این غذاها میخوره حتما سرطان روده میگیره و اگر نمیخوره اصلا به این سرطان دچار نمیشه. مصرف مواد مخدر قطعا تاثیر داره در میزان سرطانهای روده بزرگ. و بعضی از مواد غذایی که سرشار از ویتامین آ باشن یا مواد غذایی تازه مثل میوه‌ها و سبزیجات میتونه جلوگیری کنه از ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ.
اما چیزی که به نظرم مهمه در موردش حرف بزنیم اینه که چه کار کنیم تا سرطان روده‌ی بزرگ رو زودتر تشخیص بدیم؟ چون سرطان روده‌ی بزرگ و راست روده سرطانهایی هستن که قابل تشخیصن و به صورت زودرس میتونیم شناساییشون کنیم و اگر اینکارو کنیم و سرطان را در مراحل اولیه پیدا بکنیم هم درمان خیلی راحتتری داریم هم طول عمر بیماران رو می تونیم افزایش بدیم. در این گونه مواقع باید حتما تقسیم بندی کنیم. اگر در خانواده‌ای زندگی میکنید که در اون خانواده سرطان روده‌ی بزرگ قبلا وجود داشته مثلا در خانواده‌ی شما چند بیمار در دو نسل متوالی به این بیماری دچار بودن
مثلا پدر، عمو، خاله، و… و بعد یک نسل پایینتر. پسرعموها، برادر، خواهر، بچه‌ها. اگر در این مواقع سه تا بیمار داریم، حتما باید به پزشک جراح یا متخصص گوارش و یا ژنتیک یا سرطان مراجعه داشته باشیم. چون این گونه بیماریها و این گونه خانواده‌ها باید یک سری غربالگری خاص براشون انجام بشه.
اگر بیمارانی هستن که مبتلا به یه سری بیماریهای خاص باشن ، مثل بیماریهای کلسترول و بیماری های روده به طور کلی، این ها هم باید تحت نظر متخصص گوارششون مجموعه‌ای از غربالگری‌های دوره ای مثل کولونوسکوپی رو حتما انجام بدن که بستگی به این داره که چه مقدار درگیری داشته باشن. هر هفت سال، هشت سال، پانزده سال براشون توصیه میشه. ولی برای اشخاص عادی که زندگی معمول دارن و در خانواده‌شون سرطان روده بزرگ وجود نداشته یا اگر داشته در خانواده‌ی دور در سن بالا بوده که خیلی اهمیتی نداره،
توصیه‌ی ما اینه که از سن ۵۰ سالگی حتما یه کلونوسکوپی تحت نظر یک دکتر گوارش انجام بشه و بعد از اون هر ده سال یک بار این کار رو تکرار بکنن.
گاهی علائمی وجود داره و اون علائم ما رو به سمت بیماری هدایت میکنه. مثلا بیماری خونریزی گوارشی داره. مدفوعش سیاه رنگ شده. یا تغییر اجابت مزاج داشته به مدت بیشتر از دو سه هفته. بیمار معمولا اجابت مزاج نرمالی داشته حالا دچار یبوسته. یا برعکس. همیشه یبوست داشته الان اسهال شده و این دو سه هفته ادامه پیدا کرده. حتما علامت مهمیه و باید پیگیری بشه. اگر احساس می کنید که کاهش وزن خیلی شدید پیدا کردید . کاهش وزنی که قابل توجیه نیست. اون رو هم حتما باید پیگیری کنیم و کولونوسکپی انجام بشه.
نکته‌ای که خیلی مهمه اینه که در آزمایشاتی که افراد میدن، اگر کم خونی و فقر آهن وجود داشته باشه باید حتما بهش توجه بشه. و معمولا نمیشه گفت فقط قرص آهن مصرف کنید. یک فرد نباید به صورت نرمال دچار کم خونی فقز آهن بشه. ما حتما این افراد رو به کولونوسکپی ارجاع میدیم و تحت غربالگری قرار میگیرن. این نکته مهمه: به صورت کلی برای تمام افراد جامعه ما توصیه می کنیم از سن پنجاه سالگی کولونوسکپی صورت بگیره و بعد از اون هر ده سال یه بار غربالگری رو ادامه میدیم. برای این که تشخیص زودرس سرطانهای روده‌ی بزرگ را داشته باشیم.
