دکتر سهیلا امینی مقدم
جراح و متخصص زنان و زایمان و نازایی، فلوشیپ انکولوژی زنان، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران
در این ویدئو سرکار خانم دکتر سهیلا امینی مقدم جراح و متخصص زنان و زایمان و نازایی، فلوشیپ انکولوژی زنان، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران توضیحاتی جهت آگاهی شما عزیزان در خصوص تشخیص، پیشگیری و درمان سرطان دهانه رحم بیان می کنند.
متن سخنان خانم دکتر سهیلا امینی مقدم:
به نام خدا، با عرض سلام. می‌خوام براتون راجع به بیماری‌های بدخیم سرویکس صحبت کنم. عامل اصلی در ایجاد تغییرات پیش بدخیم و بدخیم دهانه‌ی رحم یک ویروسه. اسم این ویروس، ویروس پاپیلمون انسانی یا اچ پی وی است.
از چه راهی وارد میشه؟ راه اصلی انتقالش از طریق تماس مستقیم به سلولهای دهانه‌ی رحم هست. یعنی یک تماس مستقیم باید ایجاد بشه که این ویروس وارد سلولهای سنگفرشی و سلولهای غددی دهانه‌ی رحم بشه. تماس عمدتا از چه راهی ایجاد میشه؟ از راه تماس جنسی. بنابراین بیماری‌های بدخیم سرویکس جزو بیماری‌های مقاربتی و عفونی تقسیم بندی میشن. یعنی سرطان دهانه ی رحم یک بیماری انتقال یابنده از راه تماس جنسی است. نه این که فقط تنها راهش باشه. اما راه اصلی انتقال این بیماری از راه تماس جنسی خواهد بود.
حالا که ما محل قرارگیری سرویکس، فیزیولوژی یا کار اصلیش و بافت‌شناسیش رو شناختیم، و با بیماری هاش آشنا شدیم، ببینیم چه فاکتورهای خطری وجود داره؟ و با اون فاکتورهای خطر چطور میتونیم مقابله کنیم. یعنی ریسک‌فاکتورها چی هستن. وقتی میگیم فاکتور خطر، یعنی اگر هر کس اون عامل اصلی وارد بدنش بشه، دچار سرطان دهانه‌ی رحم میشه؟ نه. خیلی وقتا سیستم ایمنی بدن اون ویروس رو از بدن پاک میکنه و نمیذاره تغییرات پیش بدخیم یا بدخیم ایجاد بشه.
ولی گاهی شرایطی داریم که اون ویروس نمی‌تونه از بدن پاک بشه. اون شرایط رو باید بشناسیم. ریسک‌فاکتورها کدامند؟ خانمی که نزدیکی‌های جنسیش رو در سنین خیلی پایین شروع میکنه. یعنی چه سنی؟ ۱۵ سال. در واقع زیر ۱۸ سال. اولین تماس جنسیش رو برقرار میکنه. حالا اگر این تماس رو برقرار میکنه، باید یک روش مناسب برای پیشگیری هم داشته باشه. بعضی وسایل پیشگیری وجود دارن که شانس انتقال عفونت رو کم میکنن. و این روش‌ها به عنوان بریر شناخته میشن. نمونه‌ش که در بازار وجود داره کاندومه. اگر شخصی می‌خواد نزدیکی داشته باشه بهداشت روابط جنسی باید رعایت بشه. بنابراین باید از یک روش مناسب استفاده بکنید.
برخی افراد دیگه هم هستن که فاکتور خطر براشون تعریف میشه. کسانی که سیستم ایمنیشون ضعیف هست. چرا سیستم ایمنی یک فرد ضعیفه؟ گفتیم که ویروس اچ پی وی وارد بدن میشه،. خیلی هم شایع هست، در واقع شایع‌ترین ویروس بیماری جنسی ویروس پاپیلومای انسانی هست. اگر سیستم ایمنی یک فرد قوی باشه این ویروس رو پاک میکنه. و از بدن خارج میشه و هیچ مشکلی هم ایجاد نمی‌کنه. ولی اگر سیستم ایمنی فرد به یک دلیلی ضعیف شده باشه، مثلا داره شیمی درمانی میشه. به دلیل یک بیماری مثل سرطان یک ارگان دیگر، مانند کبد، کلیه یا هر قسمت دیگر بدن، یا خانمی که دچار بیماری‌های رماتیسمی هست، مجبوره ترکیبات کورتیک و استرویید استفاده کنه، قرص کورتون می‌خوره، پرگنیزولون می‌خوره. خب سیستم ایمنی بدن چنین شخصی ضعیفه. این فرد در معرض این هست که اگر این ویروس وارد بدنش بشه، دچار تغییرات پیش بدخیم و بدخیم بشه.
موارد دیگر هم ذکر میشه. مثل مصرف سیگار که در سیستم ایمنی بدن و سیستم دهانه‌ی رحم تغییراتی ایجاد میکنه که باعث میشه اگر این ویروس به دهانه‌ی رحم ورود پیدا کنه، بیشتر بمونه. و باقی موندن ویروس، بخصوص انواع پرخطرش، باعث میشه این تغییرات به حالت پیش بدخیم ایجاد بشن و بعد به شکل بدخیم دربیان.
باز فاکتورهای خطرش چی هست؟ فردی که خودش با افراد مختلف تماس جنسی برقرار میکنه و یا شریک جنسیش با افراد مختلف تماس جنسی داره. بنابراین اگر بخوایم این ریسک فاکتور رو تعدیل بکنیم باید از رفتارهای پرخطر جنسی اجتناب بکنیم.
از دیگر فاکتورهای خطر که ذکر میشه کسانی هستند که از قرص های هورمونی ضدبارداری استفاده میکنن. نه این که بگیم استفاده نکنن. این قرص‌ها تغییراتی ممکنه در دهانه‌ی رحم ایجاد بکنن که اگر ویروس وارد این قسمت بشه شانس باقی موندنش رو بیشتر میکنن. و تغییرات پیش بدخیم ایجاد میشه. بنابراین اگر از این قرص ها کسی استفاده میکنه زودتر به مراکز بهداشتی درمانی و پزشک مراجعه بکنه تا تشخیص زودتری از بیماری داشته باشه.
از موارد دیگه، خانمهایی هستند که وقتی مادرشون اونها رو باردار بوده از دارویی استفاده کرده که ترکیبات هورمونی داشته. اسمش Diethylstilbestrol ئه و خوشبختانه از سال ۱۹۷۶ به بعد از بازار دارویی جمع آوری شده ولی ممکنه خانمی که الان در سنین باروری هست، وقتی در رحم مادرش جنین بوده مادرش مصرف کرده باشه. دیده شده که اون دارو هم میتونه تغییرات پیش بدخیم ایجاد بکنه.
بنابراین، مروری بر این فاکتورهای خطر بکنیم: نزدیکی در سنین پایین، استعمال سیگار، دود و قلیان. فرقی نمی‌کنه. هر نوع smoke ای میتونه سیستم ایمنی فرد و سیستم موضعی که در دهانه‌ی رحم وجود داره رو به خطر بندازه، نزدیکی با افراد متعدد، عدم استفاده از ابزار پیشگیری مناسب، داشتن دیگر بیماری‌های جنسی؛ دیده شده کسی دچار عفونت‌های مکرر میشه ، حالا ممکنه این عفونت‌ها به صورت ترشح خودش رو نشون بده، و اگر این عفونت‌ها رو درمان نکنه، شانس این که ویروس اچ پی وی در بدنش باقی بمونه و تغییرات پیش بدخیم ایجاد بکنه بیشتره. بنابراین باید اون عفونت‌ها بایستی با هر میکروبی که هست ، هر میکروارگانیسمی که هست، کلامیدیا، گونوره، تبخال تناسلی یا هر چیز دیگر، باید درمان بشه. پس آلودگی به اون عفونت‌ها هم جزو فاکتورهای خطر هست.
اگر مادر بیمار در دوران حاملگی ترکیبی به نام استروژن Diethylstilbestrol مصرف کرده باشه هم جزو فاکتورهای خطر محسوب میشه. اگر فردی که باهاش تماس جنسی داره دچار سرطان در دستگاه تناسلیش هست، یا آلوده به این ویروس هست یا دچار ضایعات برجسته‌ای در دستگاه تناسلیش هست، که بعنوان genetial warth نامیده میشه بایستی درمان مناسبش انجام بشه تا دچار بیماری های پیش بدخیم دهانه‌ی رحم نشه.
حالا که این فاکتور ها رو شناختیم، ببینیم که چه راه‌هایی برای پیشگیری وجود داره. آیا راه‌هایی برای پیشگیری جهت عدم ابتلا به بیماری‌های بدخیم دهانه‌ی رحم وجود داره؟ ویروس اچ پی وی از وقتی که وارد بدن میشه، تا وقتی که ضایعات بدخیم ایجاد بکنه زمان می‌بره. گفتیم بیماری عفونی هست. بنابراین یک دوره‌ی کومون داره. از وقتی که ویروس وارد میشه تا سرطان ایجاد بشه، خوشبختانه این زمان ممکنه تا ۱۵ سال طول بکشه. پس ما می تونیم در مراحل پیش بدخیم تشخیصش بدیم و درمانش کنیم و نذاریم به سرطان دهانه‌ی رحم تبدیل بشه.
از چه روش‌هایی استفاده کنیم؟ در مورد همه‌ی بیماری‌های بدخیم ، ما یک نوع پیشگیری اولیه داریم، یک پیشگیری ثانویه داریم و همچنین یک پیشگیری ثالثیه داریم. چیا هستن اینا؟ پیشگیری اولیه یعنی چی؟ بیماری علت داره. فقط فاکتور خطر نیست. اتیولوژی داره. پس نذاریم اون ویروس وارد بدنمون بشه. میدونیم که شایع‌ترین بیماری انتقال‌یابنده هست. نترسیم ازش. شاید تو آماری که در دنیا منتشر میشه از هر ۱۰۰ نوجوان، ۸۰ تاشون آلوده به این ویروس میشن. اشکالی نداره. ولی همشون دچار بیماری پیش بدخیم نمی‌شن که! برای ابتلا به نوع بدخیم، باید ویروس پرخطرش وارد بشه و بیشتر از ۲ سال باقی بمونه و سیستم ایمنی فرد ضعیف باشه و نتونه ویروس رو حذف کنه. پس پیشگیری اولیه این میشه که بهداشت جنسی رو رعایت بکنیم. اگر قرار هست یک زندگی جنسی سالم داشته باشیم، روابط رو با توجه به بهداشت جنسی برقرار کنیم و رعایت بکنیم.
واکسن هم علیه این ویروس وجود داره. ولی نه این که اون واکسن رو بزنیم و از خویشتن داری اجتناب بکنیم. در هر حال این که اصول بهداشتی رو در روابط جنسی رعایت بکنیم بهترین راه پیشگیری هست. واکسن هم وجود داره و توصیه میشه که برای دختران و پسران در سنین ۱۱-۱۲ سالگی تزریق بشه. اگر زیر ۱۵ سال تزریق بشه دو دوزش کافیه. به فاصله‌ی ۶ ماه. تا ۲۶ سال هم می‌تونید این واکسن رو تزریق کنید. در پسرها تا ۲۱ سال. در افراد بالای ۱۵ سال در سه دوز تزریق میشه. به فواصل صفر، یک تا دو ماه بعد، و ۶ ماه بعد.
پیشگیری اولیه چون علت مشخص داشت گفتیم. پیشگیری ثانویه‌ش چی هست؟ اگر این ویروس وارد بدن میشه، رد پاش رو پییدا کنیم. رو دهانه‌ی رحم. راه اصلیش چیه؟ خوشبختانه با وسیله‌ای به اسم اسموکولون، که داخل واژن گذاشته میشه ما سرویکس رو ارزیابی میکنیم. میایم ردپای ویروس اچ پی وی رو با پاپ اسمیر متوجه میشیم. چجوری این آزمایش رو می‌گیریم؟ از ترشحات سرویکس روی لام می‌کشیم. یا در یک محلول مایع واردش میکنیم و تست رو می‌گیریم. سپس دکتر آزمایشگاه زیر میکروسکوپ نگاه میکنه. به همه‌ی خانم‌‌ها توصیه میشه از سن ۲۱ سالگی تا ۶۵ سالگی پاپ اسمیر بدن. پاپ اسمیر از سال ۱۹۵۰ که آقای پاپ نیکولو گفته، انجام میشه. ما ردپای ویروس اچ پی وی رو در اون میبینیم. هر سه سال، هر خانمی از ۲۱ سال تا ۶۵ سال بایستی پاپ اسمیر انجام بده.
اخیرا، تست دوگانه انجام میدیم. یعنی چی؟ هم پاپ اسمیر و هم تست اچ پی وی. از کی انجام میدیم؟ از ۳۰ سالگی تا ۶۵ سالگی. میتونیم هر سه سال یا هر ۵ سال اگر طبیعی باشه انجام بدیم. چرا این سن رو گذاشتن ۳۰ سال؟ برای این که ما انتظار داریم وقتی ویروس اچ پی وی وارد بدن میشه، از بدن پاک بشه و این تقویت سیستم ایمنی تا ۳۰ سالگی خیلی قوی هست. به همین خاطر میگیم که یک خانم لایف استایلش رو هم بعد از ۳۰ سالگی تغییر بده. میوه و سبزی کافی بخوره. سیستم ایمنی بدنش رو تقویت بکنه. که بتونه این ویروس رو از بدنش پاک بکنه. ورزش بکنه. روحیه‌ی خوب داشته باشه. دچار استرس نباشه. این ها هم جزو روش های پیشگیری محسوب میشه. پس در پیشگیری ثانویه، ما تست پاپ اسمیر میدیم و یا تست دوگانه. اخیرا طبق راهنماهای بالینی گفته شده از ۲۵ تا ۶۵ سال فقط میتونیم تست اچ پی وی بگیریم. هر ۵ سال یکبار. و بهتر هست که تست اچ پی وی به روش استاندارد گرفته باشه، در محلول بر پایه‌ی الکل ریخته میشه و دکتر آزمایشگاه اون رو زیر میکروسکوپ میبینه.
هیچ جای نگرانی نیست، ما میتونیم در مرحله‌ی پیشگیری ثالثیه، بیماری رو درمان بکنیم. پس پیشگیری ثالثیه چی هست؟ ما وقتی نمونه برداری رو انجام میدیم و در نمونه برداری گفته میشه که تغییرات پیش بدخیم در دهانه‌ی رحم وجود داره، یا HSIL، یعنی تغییرات High grade در سلول های سنگفرشی یا در سلول های غددی. همونهایی که در بافت شناسی دهانه ی رحم ایجاد شده. درمانش می کنیم. با خیلی روش ها، اگر در این مرحله باشه درمان میشه.
ما می تونیم از روش های مختلف، روی transformation zone یا تی زون که ویروس اچ پی وی به اون منطقه وارد میشه تخریبش میکنیم. یا با روش های حرارتی یا با روشهای فریز کردن. بسته به نظر پزشکی. چون بعد از این که نتیجه‌ی پاپ اسمیر غیر طبیعی شد، از دستگاهی استفاده میکنیم به نام کولپوسکوب که با بزرگنمایی اون تغییرات رو به ما نشون میده. از منطقه‌ی غیر طبیعی نمونه‌برداری میکنیم چون ما با پاپ اسمیر درمان نمی‌کنیم. فقط تشخیص میدیم. بیوپسی انجام میشه و با وسیله‌ای اون منطقه‌ی غیرطبیعی مشخص میشه و حالا درمانش میکنیم.
روش درمان در ناحیه‌ی تی زون میتونه تخریبی باشه، یا میتونیم اون منطقه رو برداریم و اِکسیژن انجام بدیم. پس در ترشیاری اسکرینینگ، یا غربالگری و پیشگیری ثالثیه، ما میایم اون منطقه بینابینی رو تخریب میکنیم و نمیذاریم بیمار به مرحله‌ی سرطان برسه. چون سرویکس در بیماری دوره‌ی کومون داره، ما میتونیم تمام این غربالگری‌ها رو انجام بدیم و نذاریم به سرطان دهانه‌ی رحم منجر بشه. و خوشبختانه در خیلی از کشورها به این مرحله رسیدن. که بگن دیگه سرطان دهانه‌ی رحم وجود نداره. چون روشهای پیشگیری انجام میشه. و سرطان دهانه‌ی رحم بیماری‌ای هست که قابل پیشگیری و قابل درمانه.
تا به حال ما راجع به بیماری‌های پیش بدخیم یا pre-cancerous servix صحبت کردیم . پیشگیری ها رو با هم مرور کردیم. حالا ببینیم سرطان دهانه‌ی رحم چه علائمی داره؟ گفتیم سرطان سرویکس یکی از سرطان‌های بسیار شایع هست. چون الان غربالگری براش انجام میشه خوشبختانه شیوعش خیلی کم شده. یعنی ما در مراحل پیش بدخیم تشخیصش میدیم. یکی از فاکتورهای خطرش اینه که یک خانم اصلا برای غربالگری و گرفتن پاپ اسمیر مراجعه نکنه. اینم فاکتور خطر محسوب میشه. هر خانمی باید خودش برای گرفتن پاپ اسمیر مراجعه بکنه. که اگر هم قراره دچار این بیماری بشه در مراحل اولیه تشخیص داده بشه. خونریزی‌های غیر طبیعی. این خونریزی ممکنه خونریزی غیر طبیعی در زمان پریود باشه. خونریزی بعد از دخول باشه. خونریزی بین دو پریود باشه، به صورت لکه‌بینی. یا اصلا یه خانم یائسه شده و بعد از یائسگی دچار خونریزی شده باشه. اینها ممکنه نشانه‌هایی از سرطان سرویکس باشن. ما انتظار نداریم یک خانم وقتی یک سال از قطع قائدگیش می‌گذره دچار خونریزی بشه. ما به اون خونریزی باید اهمیت میدیم و بررسی و معاینه‌ش میکنیم و پاپ اسمیر می‌گیریم.
پس هر خانمی با خونریزی غیر طبیعی مواجه شد. حتی گاهی ممکنه یکی خونریزی زمان پریودش خیلی زیاد شده باشه. لخته دفع کنه. شب‌ها مجبوره بخاطرش بیدار بشه. این شاید نشانه‌ای از بیماری‌های بدخیم سرویکس باشه. یا عفونت داره. ترشح داره. ترشحش با انواع درمان‌ها درمان نمیشه. خب ممکنه دچار بیماری در سرویکس باشه. نه اینکه بخوایم شما رو بترسونیم و بگیم هر خانمی عفونت میکنه دچار سرطان سرویکس شده، نه. محیط واژن به بیرون راه داره . به مقعد نزدیکه. میتونه دچار عفونت بشه. در هر حال تماس جنسی از این راه برقرار میشه. میتونه دچار عفونت بشه. اما وقتی مرتب عفونت میکنه و انواع دارو‌های درمانی رو مصرف میکنه و خوب نمیشه، باید بررسی‌های لازم براش انجام بشه. این ممکنه نشانه‌ی اولیه از سرطان سرویکس باشه.
گاهی مراجعانی داریم که انقدر خونریزی کرده که کم خون شده. اصلا به خاطر تپش قلب داره مراجعه میکنه به یه متخصص داخلی. یه آزمایش خون میده، میبینه نه، خیلی کم خون شده. علتش خونریزی بوده. ما نمیخوایم یک بیمار رو در این مرحله تشخیص بدیم. لخته‌ی خون ایجاد میشه، پاهاش ورم میکنه، دچار دی وی تی میشه. اینا دیگه مراحل پیشرفته‌ست. بیماری دهانه‌ی رحمش پیشرفت کرده و روی غدد لنفاویش فشار آورده و دچار لخته‌ی خون در پاش شده. و در بعضیا وسیله‌ی معاینه میذاریم و متوجه میشیم که دچار سرطان دهانه‌ی رحمه. ما نمیخوایم در اون مرحله سرطان رو تشخیص بدیم.
یا یک خانمی میبینه که مرتب تهوع و استفراغ داره ، بررسی میکنیم میبینیم کلیه‌ش دچار مشکل شده. سطح اوره‌ی خونش رفته بالا. چه اتفاقی براش افتاده؟ سرطان دهانه‌ی رحم داشته فشار آورده به قسمتی که ادرار به مثانه وارد میشه رو حالب، نتونسته ادرار تخلیه بشه برگشته به کلیه و دچار مشکلات کلیوی شده. این مراحل دیره برای تشخیص. نه این که تو این مراحل هم درمان نتونیم بکنیم. بنابراین هر گونه علائم غیر طبیعی یک خانم پیدا میکنه، از خونریزی گرفته تا عفونت، درد، یا احساس فشار در لگن، اختلال در دفع ادرار، علائم بیماری‌های کلیوی یا لخته‌ی خون، ممکنه علائمی از سرطان سرویکس باشه.
باز هم میگیم پیشگیری بهتر از درمانه. اگر شخص قبل از اینکه ضایعه‌ای روی دهانه‌ی رحم پیدا بشه مراجعه بکنه، سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده میشه و یک بیماری قابل درمان هست. وقتی که ما با نمونه برداری متوجه میشیم سرطان دهانه‌ی رحم وجود داره، گفتیم که یک نمونه از دهانه‌ی رحم می‌گیریم، در محلول فرمالین می‌فرستیم برای آزمایشگاه و دکتر زیر میکروسکوپ میبینه و می گه این سرطان دهانه‌ی رحم هست.
حالا ما باید ببینیم که مرحله‌ی بالینیش چیه. منی که انکولوژیست زنان هستم مریض رو معاینه می‌کنم . معمولا می‌برم اتاق عمل معاینه می‌کنم. زیر بیهوشی معاینه می‌کنم. ببینم اندازه‌ی ضایعه چقدره. کوچیکه یا بزرگه. آیا از دهانه‌ی رحم به مجاوراتش انتشار پیدا کرده؟ مثلا توی واژن؟ یا انتشار پیدا کرده به طرفین رحم؟ مثل غدد لنفاوی لگن. در اونصورت میبینیم مرحله‌ی بیماری در چه مرحله‌ای است. خوشبختانه اگر در مراحل اولیه مراجعه بکنید و بیمار تقاضای باروری هم داشته باشه ما میتونیم این قسمت غیرطبیعی رو برداریم و این رحمی که دچار سرطان شده رو برداریم و حتی اجازه‌ی حاملگی بهش بدیم.
در مراحل اولیه اگر تشخیص بدیم احتمال جراحی با حفظ قابلیت باروری هم وجود داره. فقط این قسمت غیرطبیعی رو برمیداریم. به شرطی که بیماری محدود به دهانه‌ی رحم باشه. پیشرفت نکرده باشه. باز هم اگر علائم داریم و در مرحله‌ی پیشگیری، یعنی پاپ اسمیر و تست اچ پی وی، متوجه نشده باشیم و ضایعات پیش بدخیم رو درمان نکرده باشیم، در مراحل اولیه که استیج ۱ هست میتونیم این قسمت غیرطبیعی رو برداریم و بعد به بیمار اجازه‌ی بارداری بدیم. پس درمان جراحی از برداشتن خود دهانه‌ی رحم که اصطلاحا به نام کونیزاسیون یا تراکلتومی هست میتونه انجام بشه به شرطی که درگیری در لنف‌ها نداشته باشیم.
تازه اگر بیماری در استیج ۲ باشه ، یعنی از سرویکس خارج بشه و به واژن برسه ، و مراحل اولیه‌ش باشه، با یک جراحی که توسط انکولوژیست زنان انجام میشه و رحم، یعنی جسم رحم، و بافت‌های اطرافش که بهش میگیم پارامتر، برداشته میشه و لنف‌نوت ها هم برداشته میشن و مریض جراحی قطعی میشه.
اگر بیمار در مرحله‌ای باشه که نیازی به جراحی نباشه از روشهای دیگر درمانی مثل رادیوتراپی استفاده میشه. که دکترهایی که مال رادیوتراپی هستن از اشعه برای از بین بردن سرطان سرویکس استفاده میکنن. بنابراین ما تا یه مرحله‌ای بیمار رو جراحی میکنیم، و اگر از اون مرحله بیشتر باشه درمانش با رادیوتراپی خواهد بود. باز هم اگر در مراحل خیلی پیشرفته بیاد، یعنی بیمار مثلا دچار زردی شده، متوجه شده که سرطان دهانه‌ی رحمش به کبد راه پیدا کرده. اصلا تمایل نداریم در اون مرحله بیماری رو تشخیص بدیم.
از روش هایی مثل شیمی درمانی برای درمان این بیماری استفاده میشه. بنابراین توصیه‌مون اینه که در مورد سرطان سرویکس، چون بیماری قابل پیشگیری و قابل درمانی هست، تشخیص زودرس داده بشه. روشهای پیشگیریش رو خوب بشناسیم. میدونیم عامل اصلیش چیه. و این ویروس هم انواع کم خطر داره. یعنی کم خطر برای ایجاد سرطان دهانه‌ی رحم- و هم انواع پر خطر داره. به خصوص از پونزده نوع پر خطرش، نوع ۱۶ و ۱۸ خیلی پرخطر هستند. اونها رو جدی بگیریم، تا در مراحل پیش‌بدخیم این بیماری رو بشناسیم و درمانش بکنیم. تازه اگر به سرطان هم برسه مراحل اولیه‌ش باشه میشه درمانهای حفظ باروری انجام داد. چون یکی از سنین شایع ابتلا به سرطان رحم، بین ۳۵ تا ۳۹ سالگی هست و اون برای کسانیه که خیلی زود روابط جنسی رو شروع کردن . ولی یک از سنین شایع دیگر هم ۶۰ تا ۶۵ سال هست. یعنی بیمارانی که در سنین معمول روابط جنسی رو شروع کردن.
و ما میتونیم در مراحل پیش بدخیم ، تشخیص و درمان زودرس رو انجام بدیم.
خیلی ممنون.
