تومورها به دو دسته کلی تقسیم می شوند، تومورهای اولیه و تومورهایی که متاستاز هستند که ثانویه هم به آنها گفته می شود تومورهای اولیه اساساً در مغز هستند، یعنی منشا این تومورها مغز می باشد و تومورهای ثانویه یا متاستاتیک در واقع از قسمت دیگری به مغز سرایت کرده اند، یعنی منشاء تومور در ارگان دیگری از بدن بوده و بعد به مغز سرایت کرده است و در واقع سلول‌های سرطانی به روش‌های مختلف مانند جریان خون یا لنف یا راه های مشابه به مغز رسیده اند و درمغز رشد پیدا کرده اند.
به طور مثال تومور اولیه می‌تواند در معده، روده، پانکراس یا هر ارگان دیگری باشد که تومور نشت می کند و سلول‌های تومورال به مغز می رسند و رشد پیدا میکنند و در واقع تومور مغزی متاستاتیک تشکیل می‌دهد که این نوع تومورها متفاوت و متعدد هستند که منشا آنها جای دیگری است.
تومورهای اولیه که مربوط به خود مغز هستند، به دو دسته کلی تقسیم می شوند:
- تومورهای اکسترا آگزایال
- تومورهای اینترا آگزیال
- تومور های اکسترا آگزیال: داخل خود بافت مغز وجود ندارند و در لایه بیرونی مغز در حال فشار آوردن به مغز هستند چون مغز ما، توسط پرده ای به نام دورا احاطه شده است که در واقع وظیفه این پرده محافظت از مغز می باشد. در تومورهای اکسترا آگزیال تومور به لایه محافظ فشار می آورد که در اثر این فشار یک سری علائم به وجود می آورد.
- تومورهای اینترا آگزیال مربوط به خود بافت مغز می باشند که در داخل بافت مغز رشد می کنند که علائم مربوط به خود را دارند.
اما این علائم بر اساس خواستگاه تومور و اینکه در کدام قسمت مغز رشد پیدا می‌کند، متفاوت اند. مثلاً تومورهایی که اکسترا آگزیال هستند یکی از انواع آنها را مِننْژیوم میگوییم که ماهیتاً خوش خیم هستند و ممکن است در طول عمر هم متوجه آنها نباشیم، به طور مثال شما برای تشخیص علت یک سردرد، MRI می‌گیرید که متوجه می‌شوید یک مننژیومی هم در مغز شما هست که سال‌ها وجود داشته و شما از وجودش بی خبر بوده اید و هیچ علامتی هم ایجاد نکرده است، ولی برخلاف این مِننْژینیوم، تومورهایی نیز هستند که داخل بطن های مغزی رشد میکنند و به دلیل اینکه باعث افزایش فشار داخل مغز می شوند ممکن است جریان آب داخل مغزی را مسدود کنند، و بیمار با سردرد های ناگهانی و شدید به پزشک مراجعه کند و این تومورها باعث فشار ناگهانی داخل مغز شود که ممکن است مریض رابه شکل حادی به کما ببرد.
پس اینکه تومورها در چه قسمتی از مغز قرار دارند و در واقع چه علائمی دارند، باعث می شود علائم آنها متفاوت باشد.
اما چطور می‌توان این تومورها را تشخیص داد؟
بهترین روش تشخیص استفاده MRI با تزریق و بدون تزریق می باشند که تومور، خواستگاه و هم شدت خوشیمی و بدخیمی را به ما نشان می دهد. بعد از اینکه فهمیدیم با چه نوع توموری روبرو هستیم درمان‌های مختلف در نظر گرفته می شود. بعضی از تومورها با یک جراحی ساده قابل درمان هستند، بعضی از تومورها بعد ازجراحی نیاز به اشعه درمانی یا شیمی درمانی دارند و برای بعضی دیگر بر اساس شرایطشان تصمیم گرفته می شود به این تومورها دست نزنیم و از دارو های کاهش ورم استفاده کنیم.
آیا امواج الکترو مغناطیس موبایل سرطان زا هستند؟
اینکه امواج الکترو مغناطیسی موبایل خطرناک هستند یا بر سلامتی تاثیر دارند و یا چه رفتاری را در مقابله با اثرات این امواج باید در پیش بگیریم و آیا اثراتشان تخریب کننده است یا خیر؟ این‌ها سوالاتی هستندکه با یک جواب بله یا خیر، نمی شود به آنها پاسخ داد. وقتی ما می خواهیم به یک سوال به این شکل پاسخ بدهیم که پاسخی مستقیم و شفاف داشته باشد، مثلاً اثر دارد یا خیر، نیاز به مطالعات پراسپکتیو داریم یعنی شما تعدادی از افراد را در یک مطالعه وارد کنید و برای زمانی خیلی طولانی (یعنی برای اثر بخشی یا عوارض یک چنین چیزی شما نیاز دارید که یک مطالعه ده ساله یا مثلاً بیست ساله داشته باشید) نمونه‌ها و افرادی که وارد مطالعه می شوند از نظر سایر فاکتورها به غیر از این یک فاکتور، شبیه سازی شوند، به این معنی که مثلاً فرض کنیدکه شما دو گروه بزرگ را باید انتخاب کنید که این دو گروه از لحاظ همه فاکتورها مثل سن، جنس و فاکتورهای خطر مثل مصرف سیگار, چربی خون,قند خون و همه مسائل دیگر تقریباً همسان سازی شده باشند و فقط در یک گروه فاکتور اشعه موبایل وجود داشته باشد و در گروه دیگر و جود نداشته باشد.
حقیقت قضیه این است که درباره این امواج الکترو مغناطیسی ده یا پانزده سال پیش یک مطالعه خیلی دقیق در انگلستان انجام شد و از افرادی استفاده کردند که محل زندگی آنها در کنار دکل های بزرگ مخابرات بود و برای یک زمان طولانی آنها را مورد مطالعه قرار دادند. اگر چه که در فضای رسانه ها در مورد این امواج خیلی صحبت می شود طبیعتاً می تواند برای بیمار و افرادی که در نزدیکی آنها هستند، در واقع علائم عصبی، اضطراب، پرخاشگری و مسائلی شبیه این موارد را ایجاد کند اما از لحاظ تاثیر مستقیم بر سلامتی یا تاثیرات جدی و اینکه آیا این‌ها باعث ایجاد تومور هستند یا سرطان زایی در مورد این امواج درست می باشد یا خیر؟ در حال حاضر اگر بخواهیم پاسخ علمی بدهیم باید بگوییم دلیل مستند جدی در مورد سرطان زایی و در واقع تاثیراتی که روی سلامتی جسمی افراد داشته باشد نداریم اما از نظر سلامت روح و روان و اضطراب و پرخاشگری یا ایجاد علائمی مانند بی خوابی باید بگویم بله این موارد جوابش مثبت است اما از نظر سلامتی جسمی و ایجاد تومور و سرطان زایی تا درحال حاضر جواب مستندی در رابطه با این موضوع در مطالعات علمی بدست نیامده است.
امیدواریم مطالبی که گفته شد برای همه عزیزان مفید باشد.
برگرفته از صحبت‌های آقای دکتر فرهاد عصار زادگان، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی
