مرحله بندی سرطان ریه (staging)
مرحله بندی سرطان، میزان گسترش بیماری در بدن و شدت آن را نشان می دهد. این طبقه بندی به پزشکان کمک می کند تا موثرترین اقدامات درمانی را برای کسب بهترین نتایج انجام دهند.
مراحل مختلف بر اساس اندازه و گسترش تومور سرطانی و شدت درگیری غدد لنفاوی تعریف می شوند. هر مرحله خود به چندین زیرگروه تقسیم می شود.
غدد لنفاوی در سرتاسر بدن وجود داشته و سیستم لنفاوی را تشکیل می دهند. اگر سرطان به غدد لنفاوی برسد، می تواند از سد سیستم لنفاوی عبور کرده و به سایر نقاط بدن دست اندازی، متاستاز، پیدا کند. بدین ترتیب سرطان پیشرفت کرده و در مرحله بالاتری قرار می گیرد.
سرطان ریه به دو دسته سرطان با سلول های کوچک (small cell carcinoma)، و سرطان سلول های غیرکوچک (non-small cell carcinoma) تقسیم می کنند.
روش های مرحله بندی مختلفی وجود دارند که ممکن است کمی با یکدیگر فرق کنند، ولی پزشکان معمولا سرطان ریه با سلول های غیرکوچک (non-small cell carcinoma) را ، با استفاده از اندازه تومور و میزان گسترش آن به روش های زیر مرحله بندی می کنند:
- پنهان (Occult/hidden): سرطان در اسکن تصویربرداری دیده نمی شود، اما سلول های سرطانی ممکن است در خلط یا مخاط دیده شود و ممکن است به سایر قسمت های بدن رسیده باشد.
- مرحله ۰: پزشکان سلول های غیر طبیعی را تنها در لایه فوقانی سلول های پوشش دهنده مسیرهای هوایی مشاهده می کنند.
- مرحله ۱: تومور در ریه رشد کرده است، اما اندازه آن کمتر از ۲ سانتی متر بوده و به سایر قسمت های بدن گسترش نیافته است.
- مرحله ۲: تومور بزرگتر از ۲ ولی کوچکتر از ۵ سانتیمتر بوده و به گره های لنفاوی همان ناحیه از ریه گسترش یافته؛ یا کوچکتر از ۷ سانتی متر بوده ولی به بافت های مجاور گسترش پیدا کرده اما به گره های لنفاوی نرسیده است.
- مرحله ۳: سرطان به گره های لنفاوی دورتر گسترش یافته و به سایر قسمت های ریه و مناطق اطراف آن رسیده است.
- مرحله ۴: سرطان به سایر قسمت های بدن، مانند استخوان یا مغز گسترش یافته است.
سرطان ریه سلول های کوچک ریه نیز دارای مرحله بندی خاص خود است.
درمان سرطان ریه
درمان سرطان ریه به محل، مرحله آن و سلامت روحی و جسمی بیمار بستگی دارد.
جراحی و پرتودرمانی، رایج ترین روش های درمان سرطان ریه هستند، اما درمان های دیگری نیز در دسترس هستند. به عنوان مثال، پزشکان اغلب سرطان سلول های کوچک را با شیمی درمانی ، درمان می کنند.
درمان های احتمالی عبارتند از:
جراحی: پزشک ممکن است برای برداشتن بافت های سرطانی از ریه و مناطق اطراف آن ،از عمل جراحی استفاده نماید. گاهی اوقات با توجه به اندازه توده، ممکن است یک لوب، لوبکتومی، و یا بخش بزرگی از ریه برداشته شود .
در مورد تومور های وسیع ، جراح ممکن است کل ریه را بردارد. یک فرد با یک ریه می تواند زندگی کند.
شیمی درمانی: در این نوع درمان از داروها برای کوچک کردن و یا از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. این داروها صرفا سلولهایی با سرعت تقسیم بالا را مورد هدف قرار می دهند، که از ویژگی های سلول سرطانی است.
شیمی درمانی برای سرطان هایی که به سایر قسمتهای بدن دست اندازی کرده انتخاب مناسبی است.
در عین حال، شیمی درمانی یک درمان دارویی قدرتمند است و می تواند عوارض جانبی از جمله بی اشتهایی، تهوع و استفراغ شدید منجر به کاهش وزن را به دنبال داشته باشد.
رادیوتراپی (پرتوتابی): در این روش از پرتوهای پرانرژی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. پزشک ممکن است قبل از جراحی، جهت کوچک کردن توده سرطانی ویا پس از درمان برای تقویت اثر جراحی از پرتودرمانی استفاده کند.
پرتودرمانی، اصولا برای درمان موضعی همان ناحیه حاوی تومور سرطانی موثر است .
درمان هدفمند (Target Therapy): در این روش از داروهای خاص استفاده می شود که فقط سلول سرطانی را هدف قرار داده و به سایر سلول های بدن آسیب نمی رسانند. لذا عوارض جانبی شیمی درمانی نظیر بی اشتهایی، تهوع، ریزش مو و امثالهم با این داروها خیلی کمتر می شود.
درمان سرطان ریه اغلب نیازمند همکاری متخصصان پزشکی در حیطه های مختلف است. این متخصصان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- جراحان
- متخصصین پرتودرمانی
- متخصصین انکولوژی
- متخصصین بیماری های ریه
- متخصصین تنفس درمانی
چشم انداز
اولین علت سرطان ریه ، سیگار کشیدن است و ترک آن یک راه عالی برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری است.
به گفته انجمن سرطان آمریکا در سال ۲۰۱۸، سرطان ریه از عوامل اصلی مرگ و میر در این کشور بوده است.
احتمال مرگ و میر در این بیماری بیشتر از مجموع سرطان های ؛ پستان، روده بزرگ و پروستات است. و از طرفی به طور چشمگیری از طریق سیگار نکشیدن قابل پیشگیری است. سرطان ریه، اگر در مراحل اولیه آن تشخیص داده شود، قابل درمان است.
نکته
سرطان ریه، یک بیماری جدی و بالقوه مرگبار است که بر توانایی فرد در تنفس تاثیر می گذارد.
با این حال، غربالگری و تشخیص زودهنگام افرادی که در معرض خطر بالای سرطان ریه هستند می تواند به درمان آنها در مراحل اولیه کمک کند. اندازه و میزان گسترش سرطان ریه، پیش آگهی بیماری را تعیین می کند.
گزینه های درمان عبارتند از: جراحی و برداشتن یک بخش یا تمام ریه، شیمی درمانی، پرتودرمانی و همچنین درمان دارویی هدفمند.
اگر فردی نگران خطر ابتلا به سرطان ریه است، باید با پزشک خود مشورت کند.
اگر مایلید درباره زندگی سالم و پیشگیری از سرطان بیشتر بدانید خیریه نور را دنبال کنید.
آشنایی با سرطان ریه (قسمت اول)
منبع: medicalnewstoday
مترجم: فاطمه حسن لو
پزشک مشاور: دکتر فرامرز کریمیان